BEYİN (SEREBRUM)
Beynin en geniş bölümüdür. Beyin, korpus kallosum adı
verilen büyük beynin sinir liflerinden oluşan beyaz kısmıyla bir birine
bağlanan ve beyin kabuğuyla kaplı beyin yarı kürlerinden meydana gelir.
Beyin kabuğu (korteks), bir gri cevher tabakasıdır (1,5-4
milimetre kalınlığında). Beyin kabuğu, dil, bellek ve biliş işlevi gibi
sinirsel işlemlerin en yüksek seviyede yer aldığı bölgedir.
Korteks, toplam beyin kitlesinin yaklaşık yüzde 40’ını
oluşturur; kafatası boşlığuna sığmak için sayısız kıvrım oluşturduğundan yüzey
bölgesi oldukça geniştir (yaklaşık olarak bir metrekare).
Bu kıvrımların oluşturduğu temel biçim, bütün insanlarda
aynıdır; ancak bazı kıvrımların büyüklüğü ve biçimi bireyler arasında
değişiklik gösterebilir. Korteks, ön, yan, şakak ve arka lopları kaplar.
Korteksi hasar görmüş hastalar üzerinde yapılan çalışmalar,
hasarın sonuçlarının kabuğun hangi kısmının etkilendiğine bağlı olduğunu ortaya
çıkarmıştır.
Örneğin, arka lop görüntünün algılanması; beynin şakak
kemiği bölümüne uyan kısmı bellek ve yan lop da dokunmanın algılanması ve
konuşmanın anlaşılmasıyla ilgilidir.
Ön lop, sadece harekette önemli değildir, aynı zamanda
düşünme, davranış ve kişiliğe ayrılmış geniş bir bölgeyi içerir. Korteks’teki
elektriksel etkinliğin bütün düzeni, kafa derisi üzerine yerleştirilen
elektrotlar aracılığıyla tepkileri kaydeden elektroensefalografiyle (EEG)
ölçülebilir.
Beyin korteksi gri cevherinin altında korteksin farklı
kısımları arasında bilgi iletimini sağlayan liflerden oluşmuş kalın bir beyaz
cevher kitlesi yer alır. Her iki beyin yarı küresinde de beyaz cevher içine
gömülü, hareketin kontrolünde önemli bir rol oynayan ve Parkinson hastalığı ya
da beyin hasarı gibi hastalıklardan etkilenen gri renkli sinir hücresi
toplulukları bulunur (hayati sinir çekirdekleri).
Şahin SANDALCIOĞLU Uzman Sosyolog-Refleksolog
KAYNAK
Prof. Dr. David Tracey
Prof. Dr. Peter Baume
Prof. Dr. Kurt H. Albertine
Prof. Dr. Laurence Garey
Prof. Dr. Frederick Rost
Prof. Dr. Phil Waite
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder